Deniz Kaplumbağası Türleri ve Özellikleri
Deniz kaplumbağaları, dünya okyanuslarında yaşayan ve nesilleri tehdit altında olan eski canlılardır. Günümüzde yedi tür deniz kaplumbağası bulunmaktadır. İşte bu türler ve özellikleri:
1. Yeşil Deniz Kaplumbağası (Chelonia mydas)
- Yetişkinlerin sırt kabuğu (karapas) kahverengimsi veya zeytin yeşili renktedir.
- Adını, vücut yağının yeşilimsi renginden alır.
- Esas olarak deniz çayırları ve alglerle beslenirler, bu da onları diğer türlerden ayıran bir özelliktir.
- Büyük ve geniş bir kafaya sahiptirler.
- En büyük sert kabuklu deniz kaplumbağasıdır.
- Tropikal ve subtropikal sularda yaşarlar.
2. Deri Sırtlı Deniz Kaplumbağası (Dermochelys coriacea)
- En büyük deniz kaplumbağası türüdür; 2 metre uzunluğa ve 900 kg ağırlığa ulaşabilirler.
- Sert bir kabuk yerine, deri benzeri, esnek ve oluklu bir sırtları vardır.
- Ana besin kaynağı denizanalarıdır.
- En geniş coğrafi dağılıma sahip sürüngenlerdir, soğuk sularda bile görülebilirler.
- Okyanusların derinliklerine dalabilme yetenekleri vardır.
3. İribaş Deniz Kaplumbağası (Caretta caretta)
- Büyük ve güçlü bir kafaya sahiptir, bu da adının kaynağıdır.
- Kabuğu kırmızımsı-kahverengidir.
- Kabuklu deniz canlıları (yengeçler, istakozlar) ve yumuşakçalarla beslenirler, çeneleri bu sert kabukları kırmak için güçlüdür.
- Akdeniz'de en yaygın üreyen türdür.
- Sosyal davranışlar sergileyebilirler.
4. Şahin Gagalı Deniz Kaplumbağası (Eretmochelys imbricata)
- Gagası şahin gagasını andıran uzun ve kavislidir.
- Değerli "kaplumbağa kabuğu" (bekko) bu türden elde edilir, desenli ve güzel bir kabuğa sahiptir.
- Esas olarak süngerlerle beslenir, zehirli süngerleri bile tüketebilir.
- Genellikle mercan resiflerinde yaşarlar.
- Nesli kritik seviyede tehlikededir.
5. Kemp Zeytin Deniz Kaplumbağası (Lepidochelys kempii)
- En küçük ve en tehlike altındaki deniz kaplumbağası türüdür.
- Kabuğu yuvarlak ve gri-yeşil renktedir.
- En büyük kitlesel yuvalama (arribada) olaylarını gerçekleştirirler, binlerce dişi aynı anda kumsala çıkar.
- Çoğunlukla Meksika Körfezi'nde bulunurlar.
- Yengeçler, karidesler ve yumuşakçalarla beslenirler.
6. Zeytin Renkli Deniz Kaplumbağası (Lepidochelys olivacea)
- Kabuğu zeytin yeşili rengindedir ve kalp şeklindedir.
- Kemp türü gibi kitlesel yuvalama yaparlar.
- Geniş bir dağılım alanına sahiptirler, özellikle Hint ve Pasifik Okyanusları'nda.
- Hem etçil hem de otçul beslenirler (örneğin, yengeçler, salyangozlar, balık ve deniz yosunu).
7. Avustralya Düz Sırtlı Deniz Kaplumbağası (Natator depressus)
- Kabuğu düz veya hafif içbükeydir ve kenarları yukarı kıvrıktır.
- Sadece Avustralya'nın kıta sahanlığında bulunur.
- Yeşil kaplumbağaya benzer ama daha düz bir kabuğu ve daha küçük boyutu vardır.
- Denizanası, yumuşakça ve deniz tavşanları gibi yumuşak organizmalarla beslenir.
- Yuvalama alışkanlıkları diğer türlerden farklıdır; daha az yumurta bırakırlar ama yumurtaları daha büyüktür.
Genel Özellikler ve Tehditler
- Tüm deniz kaplumbağaları hava solur ve yuva yapmak için doğdukları kumsallara geri dönerler.
- Dişiler yumurtalarını kumsallara gömer, yavrular yumurtadan çıktıktan sonra denize yönelir.
- Yaşam döngülerinin büyük bölümü okyanuslarda geçer, göçmen canlılardır.
- Nesilleri; yasa dışı avlanma, yaşam alanı kaybı, iklim değişikliği, plastik kirliliği ve balıkçılık faaliyetleri nedeniyle tehdit altındadır.
- Koruma çabaları, yuvalama kumsallarının korunması, balıkçılık yöntemlerinin iyileştirilmesi ve kamuoyu bilincinin artırılmasını içerir.
|